Een duidelijk verband tussen wat wij eten en onze gezondheid
Overgewicht is in de westerse landen een frequent probleem, waarvan de ernst ook in ons land toeneemt. Bevolkingsonderzoek toont aan dat ongeveer 60% van de actieve bevolking in België teveel weegt. Als we daarbij nog de niet actieve bevolking tellen, dan wordt de omvang van deze beschavingsziekte duidelijk.Een BMI boven de dertig geeft ongeveer zes jaar verlies van levensverwachting en indien dit het geval is vanaf jonge leeftijd zal de levensverwachting nog sterker verkorten.
Hoeveel teveel is teveel?
De BMI is een maat voor zwaarlijvigheid. Deze index wordt berekend door het lichaamsgewicht (in kg) te delen door de lichaamslengte (in meter en gekwadrateerd). Een BMI tussen 18-25 kg/m² is een teken van 'normaal' gewicht, tussen 25 -29,9 kg/m² spreekt men van 'overgewicht' en bij een BMI hoger dan 30 kg/m² hebben we te maken met 'obesitas'. Overgewicht en obesitas betekenen een verhoogd risico voor suikerziekte (type 2 diabetes), hoge bloeddruk en hart- en vaatlijden.Sinds vele jaren beklemtoont men ook de waarde van eenvoudigere metingsmethoden, die door iedereen kunnen uitgevoerd worden, namelijk de meting van de buikomtrek ter hoogte van de taille. Deze meting houdt rekening met de "appel of peer" lichaamsvorm van de betrokken persoon.
Bij 94 cm buikomtrek bij mannen en 80 cm bij vrouwen spreekt men van overgewicht; bij 102 cm bij mannen en 88 cm bij vrouwen spreekt men van obesitas.
Volgens recent onderzoek is deze lendenomtrek sterker verbonden met verschillende bekende risicofactoren voor hart- en vaatziekten dan de body mass index (BMI).
Hoe je buikomtrek meten?
En dan is er nog een derde factor die in de evaluatie van de ernst van je overgewicht een belangrijke rol speelt, namelijk de aanwezigheid van risicofactoren en begeleidende aandoeningen zoals hoge bloeddruk, roken, verhoogd LDL-cholesterol, verlaagd HDL-cholesterol, nuchtere bloedsuikerwaarden > 110 mg/dl, leeftijd mannen > 45 jaar, vrouwen > 55 jaar, familiale geschiedenis van vroegtijdig hart- en vaatlijden...
Indien minstens drie van deze risicofactoren aanwezig zijn, is er een absoluut verhoogd risico op vroegtijdig overlijden. Dus bij een BMI >= 30 kg/m² of bij de combinatie van een BMI tussen 25 en 29,9 kg/m² of middelomtrek >= 88 bij vrouwen en >= 102 bij mannen met twee risicofactoren, is vermageren een must.
Wat kan je eraan doen?
Minder eten en meer bewegen is vanzelfsprekend de boodschap. Voor een goede aanpak kan je op internet je licht opsteken en ook eens bij je huisarts te rade gaan.Gebruik je agenda om je motivatie, je planning en resultaten te noteren.
Vermageren gaat niet bij iedereen even gemakkelijk. Om te beginnen beschermt het lichaam zich van nature uit tegen vermagering. Wat je van huis uit hebt meegekregen speelt verder ook een belangrijke rol: je constitutie, maar ook opvoeding en gewoonten.
Maar ook binnen eenzelfde familie verliezen sommigen moeilijk gewicht, wat laat vermoeden dat nog andere factoren in het spel zijn. Nieuwe onderzoeksmethoden hebben aan het licht gebracht dat de individuele darmflora - dit zijn de mikroben aanwezig in je darm - een rol blijkt te spelen bij het ontstaan van stofwisselingsziekten zoals vetzucht en suikerziekte! En een gezonde darmflora hangt nauw samen met gezonde voeding en het vermijden van bepaalde medische interventies, in de eerste plaats het gebruik van antibiotica.
Voor volwassenen is een normaal gewicht als einddoel vaak niet haalbaar. Noteer echter dat een gewichtsvermindering van 5 tot 10% al een aanzienlijke gezondheidswinst oplevert. Meer lichamelijke activiteit zonder gewichtsverlies kan ook een aanzienlijk deel van de risico's wegnemen.
Partner en gezin moeten bij de behandeling betrokken worden, omdat deze vaak dezelfde eet- en leefgewoonten hebben en dus van belang zijn voor je persoonlijk resultaat maar ook de positieve effecten op je nabije omgeving. Noteer dat behoud van gewichtsverlies een blijvende aanpassing veronderstelt van de leefstijl: voeding, beweging en gedrag.
Goede informatie en vermageringsadviezen vind je op internet.
Enkele raadgevingen over afvallen op Gezondheidsnet.Stoppen met eetbuien: hoe zet ik de eerste stappen? (UZ Leuven)
De beste aanbeveling krijgt www.voedingsadviesbureau.nl (klik op "Gewicht")
Deze site is enkel betalend als men persoonlijk advies wenst.
Verder vind je op de site van het Onafhankelijk Ziekenfonds "Gezondheidstesten":
Berekening van de Body Mass Index
Vragenlijst om het risico op obesitas bij volwassenen in te schatten
Test om obesitas bij kinderen in te schatten
Lijst van multidisciplinaire centra voor de behandeling van obesitas
Kennistest voeding
Kennistest beweging