Wat is borstkanker?

Borstkanker is een verzamelnaam voor een hele reeks kwaadaardige aandoeningen die in alle structuren van een borst kunnen ontstaan. De meest frequente vorm ontstaat in de cellen van de melkgangen ("Ductaal Adenocarcinoma").
Onder invloed van genetische en omgevingsfactoren kan een gezonde cel veranderen in een kankercel. Een kankercel is een cel die aan alle controlemechanismen ontsnapt en zich ongecontroleerd vermenigvuldigt. Zo ontstaat een hoopje cellen of een klein gezwelletje dat de omgevende, gezonde cellen wegdrukt. Een andere eigenschap van kwaadaardige cellen is dat ze door het omgevend weefsel heen groeien, met schade aan het gezonde weefsel tot gevolg.
Als bevorderende factoren voor borstkanker wijst de geneeskunde naar de hormonale behandeling van de menopauze, de anticonceptiepil, fysieke inactiviteit, moederschap op late leeftijd, alcohol, overgewicht en roken.

Er zijn veel verschillende soorten borstkanker. Sommige bestaan uit één enkel celtype dat sterk gelijkt op de normale borstcellen, terwijl andere bestaan uit een groot aantal verschillende celtypes waarvan sommige helemaal niets meer met borstkliercellen gemeen hebben. Daardoor kunnen deze kankers zich ook heel verschillend gedragen. De meeste borstkankergezwellen groeien traag, maar sommige groeien snel en zijn dus agressiever.

Borstkanker treft vooral vrouwen, maar komt ook voor bij mannen. De kans dat een vrouw in haar leven borstkanker krijgt, bedraagt gemiddeld één op acht. Eén op honderd borstkankers treft een man.

Borstkanker die enkel in de borst aanwezig is, doodt niet. Borstkanker doodt alleen als de cellen zich hebben verspreid (uitgezaaid) naar elders in het lichaam. Uitzaaiingen ontwikkelen zich als de kankercellen lymfevaten of bloedvaten zijn binnengedrongen en meegesleurd worden met de lymfe of het bloed. Op die manier geraken ze elders in het lichaam waar ze zich nestelen en opnieuw uitgroeien tot een nieuw kankergezwel. Borstkanker zaait bij voorkeur uit naar de longen, de beenderen, de lever en de hersenen.

Wat zijn de symptomen van borstkanker?

Negen op tien borstkankers worden door de vrouw (man) zelf ontdekt. Een knobbeltje in de borst is meestal het eerste teken van borstkanker. Het knobbeltje wordt doorgaans toevallig ontdekt, onder de douche, tijdens het vrijen, of wanneer men zich ergens stoot.
Andere mogelijke symptomen van borstkanker zijn: een ongewone zwelling van de borst, een knobbel of ongewone zwelling onder de oksel, ongewone veranderingen aan de tepel (schilfering, intrekking die er voorheen was, verdikking, verlies van bloed of ander vocht), een vlekkerige, rode huiduitslag op de borst of pijn in de borst. Borstkanker gaat meestal niet gepaard met pijn, maar pijn is geen bewijs dat er geen borstkanker is.

Ziekteverloop van borstkanker

Borstkanker is een ernstige ziekte. Zonder behandeling leidt ze tot de dood. Slechts de helft van de mannen en vrouwen die zich niet laat behandelen overleven drie jaar na het ontdekken van de eerste symptomen. Na zeven jaar leeft nog minder dan tien procent.
Het komt er dus op aan om er zo vroeg mogelijk bij te zijn. Hoe vroeger borstkanker ontdekt en behandeld wordt, hoe beter de vooruitzichten.

Wat kan ik er zelf aan doen?

Wanneer u één van bovenvermelde symptomen vaststelt, moet u zo snel mogelijk een arts raadplegen. Borstkanker die vroegtijdig ontdekt en behandeld wordt, kan genezen.

Er zijn heel wat risicofactoren voor borstkanker gekend (zie ook internetbronnen). En aan sommige risicofactoren kan men iets doen. Met name alle maatregelen voor gezonde hart- en bloedvaten, werken ook beschermend tegen borstkanker.
Bij 5 tot 8% van de  vrouwen met borstkanker, kan een borstkanker-gen aangetoond worden. Vrouwen met een familiale voorgeschiedenis van borstkanker (grootmoeder, moeder, zus, tante) laten zich daarom best regelmatig onderzoeken. Een eerste mammografie wordt aangeraden minstens 5 jaar voor u de leeftijd bereikt waarop bij uw verwante borstkanker werd vastgesteld.