Wat zijn divertikels van de darm?
Bij een verzwakte buitenwand van de dikke darm wordt de binnenbekleding door spanning in de darm op de zwakke plaatsen naar buiten geduwd, zoals de binnenband van een fiets door een gat in de buitenband kan uitpuilen. De uitstulping die dan ontstaat heet een "divertikel". Bij ongeveer de helft van de 60-jarigen hebben zich al divertikels ontwikkeld, soms al bij 30-jarigen en zelfs 20-jarigen. Boven de 80 heeft 70% divertikels, meestal zonder het te weten.Als er geen klachten zijn spreekt men van diverticulose; bij klachten spreekt men van een gecompliceerde diverticulose (bij infectie van het divertikel spreekt men van diverticulitis).
Wat is de oorzaak van diverticulose?
Niemand weet dit met zekerheid. Het is echter duidelijk een beschavingsziekte, ontstaan door onze geraffineerde voeding (was bijna onbestaande vóór 1900). Ook zwaarlijvigheid lijkt de kwaal in de hand te werken, net als onvoldoende lichaamsbeweging.Kan diverticulose verdwijnen?
De darm kan niet meer in de oorspronkelijke toestand worden teruggebracht, maar diverticulosis wordt bijna nooit als ziekte ervaren, behalve als het divertikel ontstoken is, en dat is bij minder dan 20% van de mensen het geval; men spreekt in dat geval van diverticulitis. Diverticulitis treedt bijna steeds ter hoogte van het laatste deel van de dikke darm op.Aangezien de divertikels blijven bestaan, kan na genezing een nieuwe ontsteking optreden.
Hoe wordt diverticulose ontdekt?
Bij 8 op de 10 mensen veroorzaakt diverticulose nooit enige hinder noch symptomen. Meestal gaat het om een toevallige vondst, bij een röntgenonderzoek van de dikke darm.Hoe raakt een divertikel ontstoken?
De diameter van de dikke darm versmalt bij het ouder worden. Ingedikte ontlasting wordt dan moeilijker door de natuurlijke spierwerking van de darm verplaatst en door de verhoogde spanning wordt de ontlasting in de divertikels gestuwd. Een partikel onverteerd voedsel kan in een divertikel irritatie of infectie veroorzaken, waardoor de spanning toeneemt. Wanneer het bij de infectie ontstane gas niet kan ontsnappen, kan het gebeuren dat het divertikel barst - perforeert. Deze acuut pijnlijke complicatie moet onmiddellijk worden behandeld.Wat kan ik er zelf aan doen?
Goede leefgewoonten verminderen de kans op verstopping en infectie van de divertikels. Dit heeft meer voordelen: een grotere weerstand tegen de andere beschavingsziekten (hartaandoeningen, kanker...) en een verhoogd welzijn.1) Gezond eten: Vezelrijke voeding draagt in hoge mate bij tot het voorkomen van diverticulosis. Zij hoeft niet minder smakelijk te zijn. Uw dokter heeft een lijst hiervan. Daarop staan zeker dingen die u lekker vindt. Als u geleidelijk aan de minder gezonde dingen laat staan en lekker, gezond voedsel in de plaats neemt, zult u van goede eetgewoontes de smaak te pakken krijgen.
2) Voldoende drinken is bij een vezelrijke voeding van groot belang. Wees echter matig met suikerhoudende dranken, koffie en alcohol. Water is nog steeds de beste dorstlesser.
3) Lichaamsbeweging: stimuleert niet alleen de bloedsomloop en de ademhaling, maar ook bv. de darmwerking.
4) Stoelgang: Wanneer u aandrang voelt, moet u zo snel mogelijk gaan. Uitstel veroorzaakt een verhardende ontlasting. Vezelrijke voeding geeft bij voldoende vochtgebruik een overvloedige, zachte ontlasting. Bij een zachte ontlasting die zonder inspanning passeert is een dagelijkse stoelgang niet echt noodzakelijk. Om de twee drie dagen is voor sommigen goed, voor anderen twee- of driemaal daags. De natuurlijke darmfunctie wordt in gevaar gebracht door het gebruik van sterke laxeermiddelen en regelmatige toepassing van klysma's.
Wat kan je huisarts doen?
Min of meer hevige buikpijn (meestal links onder), stoelgangproblemen, koorts en misselijkheid, soms ook bloedverlies brengen je bij diverticulitis bij je arts.Je huisarts zal de ernst van de situatie trachten in te schatten. Banale diverticulitis geneest meestal vrij gemakkelijk. Het is echter vrij moeilijk in te schatten waneer. Bij vermoeden van een banale diverticulitis zal hij je nauwlettend opvolgen, omdat er een klein risico op complicaties bestaat. Meet daarom ook dagelijks de rectale temperatuur en noteer deze. Neem direct contact op met je huisarts bij braken, bloedverlies anaal, toename van de klachten of stijging van de temperatuur.
Bedrust is niet noodzakelijk, maar pas je activiteiten aan aan hoe je je voelt.
Gebruik eventueel paracetamol als pijnstiller. Dit kan echter de temperatuurmeting beïnvloeden. Anti-inflammatoire middelen zijn af te raden omwille van hun bijwerkingen op de darm.
Als de klachten aanhouden, zal je huisarts je verwijzen voor verder onderzoek..
Ongeveer één op drie van de patiënten met een doorgemaakte acute diverticulitis, ontwikkelt een recidief of een andere complicatie.
Bij iemand die twee maal is hervallen, zal men soms aanraden om preventief een stuk van de dikke darm te laten verwijderen. Het is echter niet duidelijk bewezen dat ingrijpende aanpak meer voordelen biedt dan nadelen.
Meer informatie
Een soepele spijsvertering. Hoe het werkt (Gezondheidsnet)Beschrijving van Divertikels en diverticulitis (Maag Lever Darm Stichting, MLDS)