Bouw van de lever
De lever is het grootste orgaan van het lichaam, na de huid. Hij
bevindt zich rechts bovenaan in de buikholte en zit voor het grootste
deel beschermd achter de ribben.Doorheen de lever stroomt heel wat bloed, onder andere het bloed dat de darmen heeft bevloeid en waarin voedselbestanddelen en toxische stoffen worden aangetroffen.
De lever vervult tal van functies:
o het is de plaats waar eiwitten voor het bloed worden aangemaakt: bijvoorbeeld albumine;o in de lever worden stollingsfactoren aangemaakt die nodig zijn om een bloeding te stoppen;
o de lever is betrokken bij de aanmaak en opslag van bepaalde vitaminen (A, D en B12);
o de lever is een opslagplaats van energie;
o in de lever wordt gal gevormd, nodig voor de vertering van vetten;
o in de lever worden heel wat toxische stoffen afgebroken, ook geneesmiddelen; het is een echt ontgiftingscentrum.
Wat zijn de symptomen van leverproblemen?
Geelzucht duidt op een plots probleem in de lever. Meestal treden de symptomen echter vrij langzaam op, zonder geelzucht. De lever zelf geeft namelijk geen pijnklachten. Raadpeeg je arts bij langdurige moeheid en/of algemene malaise en opzetting van de buik al dan niet met spijsverteringsproblemen (dyspepsie).Wat kan je zelf doen om je lever gezond te houden?
Zie folder over vetleverWat kan je huisarts doen?
Je huisarts zal je eerst grondig onderzoeken. Hij zal ook nagaan of je geen toxische stoffen inneemt.Meestal zijn de vage symptomen van aanslepende moeheid en malaise moelijk concreet te duiden en van voorbijgaande aard.
Hepatomegalie is de medische term voor het vergroten, het merkbaar opzwellen van de lever. Een vergrote lever kent veel mogelijke oorzaken, waaronder overconsumptie van alcohol, congestief hartfalen, leukemie, en alle vormen van leverontsteking (hepatitis). Een bloedonderzoek en een doorverwijzing voor echografie zullen hier meer duidelijkheid bieden.
Opeenvolgende ontstekingen tasten het gezonde leverweefsel aan waardoor de lever stilaan verandert van iets elastisch in een verhard, knobbelig orgaan, de levercirrose.
Een bijzondere vorm van leverontsteking, die steeds meer voorkomt en heden één van de frequentste leverziekten wordt, is de niet-alcoholische steato-hepatitis (NASH). In deze moeilijke naam zit beschreven dat het hier om méér gaat dan een banale lever-vervetting (steatose): het gaat om een vorm van lever-vervetting die gepaard gaat met leverontsteking, niet veroorzaakt door alcoholmisbruik. NASH wordt veroorzaakt door een ontregelde stofwisseling. Het is één van de vele problemen van onze ongezonde, moderne levenswijze, die leidt tot een epidemie van vetzucht en suikerziekte
Tot op heden zijn er vrijwel geen bewezen effectieve medicamenteuze behandelingsopties.
Men moet alle maatregelen treffen voor een gezonde levenswijze. Zo is aangetoond dat levensstijlaanpassingen, zoals gewichtsverlies en beweging, een gunstig effect kunnen hebben op de mate van ontsteking in de lever. Er zijn ook aanwijzingen dat de lever dan histologisch verbetert. Hoewel alcohol niet de oorzaak is van de ziekte, kan dit gebruik wel een bijdrage leveren tot de toestand. Zoals bij alle leverziekten is volledig stoppen hier dan ook ook een must.
Gewichtsverlies is momenteel zowat de meest werkzame behandeling. Bij zeer ernstige obesitas kan bariatrische chirurgie zinvol zijn.
Ook hoort hier een waarschuwing voor het gebruik van geneesmiddelen. Een beschadigde lever filtert de geneesmiddelen immers niet meer op dezelfde manier. Dit kan onverwachte neveneffecten veroorzaken, het verwachte effect van de geneesmiddelen verzwakken of zelfs giftig worden. Paracetamol (Dafalgan) bijvoorbeeld wordt regelmatig en in grote hoeveelheid gebruikt maar is belastend voor de lever!
Voor mensen bij wie de leverziekte geëvolueerd is tot een ernstige vorm van ontsteking of cirrose, is een levertransplantatie de enige kans op genezing. Maar door de combinatie met andere aandoeningen komen ze vaak fysiek niet in aanmerking voor zo'n zware ingreep. En dan zijn er nog de wachtlijsten voor levertransplantaties.
Maar er is meer dat zorgen baart. Tot voor enkele jaren gingen artsen ervan uit dat leverkanker enkel voorkwam bij mensen die levercirrose of hepatitis B hadden. Intussen is duidelijk geworden dat ook leververvetting rechtstreeks aan de basis kan liggen van deze kanker en van levercirrose. Leverkanker die niet in een vroeg stadium wordt ontdekt, heeft nog steeds een erg slechte prognose. De huidige toename van het aantal gevallen van leversteatose en NASH, zal op termijn ook leiden tot een enorme stijging van de vraag naar levertransplantaties. In de VS houden artsen nu al hun hart vast voor deze kwalijke evolutie.
Meer informatie
De lever (Wikipedia)Geelzucht - icterus (Wikipedia)
Het probleem van besmettelijke (infectieuze) hepatitis komt in deze folder niet aan bod.
Toch verwijzen we naar een interessant artikel over de behandeling van hepatitis C.