Wat is vetlever (leversteatose)?
Leversteatose of lever-vervetting doet zich voor wanneer er zich in de lever te veel vetcellen ophopen. Dat is meestal het gevolg van een verstoorde vet- en suikerstofwisseling in de lever. Het kan ook een uiting zijn van vergiftiging, en meestal is dat dan door alcohol.Het is geen zeldzaam fenomeen. Naar schatting de helft van de volwassen Belgen kan ermee te maken hebben. Het fenomeen hangt zoals gezegd nauw samen met het toenemend aantal mensen met overgewicht. Vanaf een BMI > 35 heeft quasi iedereen leververvetting.
De aandoening is in een eerste fase vaak niet zichtbaar in bloedtesten, maar het proces van leververvetting kan na verloop van tijd wel tot leverontstekingen of NASH (niet-alcoholische steato-hepatitis) leiden.
Wat zijn de symptomen?
Die zijn er nauwelijks. Leversteatose speelt zich grotendeels onder de radar af, omdat de lever geen symptomen of pijnklachten geeft. De lever moet dus al in zeer ernstige mate zijn aangetast vooraleer u er iets van merkt. Dat maakt leversteatose extra verontrustend. Slechts in 30% van de gevallen is er sprake van een vergrote lever en pijnklachten rechtsboven in de buik. Andere mogelijke symptomen zijn algemene malaise en vermoeidheid. In een vroeg stadium komt leversteatose dan ook doorgaans per toeval aan het licht, bij een algemeen medisch onderzoek.Wat kan je huisart doen?
De diagnose stellen is omwille van de vage syptomen niet eenvoudig. Als bij een bloedonderzoek afwijkende levertesten aan het licht komen, zal de arts eerst een aantal aandoeningen trachten uit te sluiten. Pas dan zal hij richting leversteatose kijken en met een onderzoek de elasticiteit en verlittekening van de lever laten bepalen. Een leverbiopsie kan definitief uitsluitsel geven.Grote boosdoener is het lichaamsgewicht. Te veel en te vetrijk eten leidt tot overgewicht. Ook een verhoogde bloeddruk, te veel cholesterol en diabetes werken leversteatose in de hand en versterken elkaar. Andere mogelijke oorzaken van leververvetting zijn langdurig alcoholmisbruik en hepatitis C. De combinatie van zwaarlijvigheid en alcoholproblemen zet de lever extra onder druk en versnelt het steatoseproces. Leververvetting komt dus zelden geïsoleerd voor. Je huisart geeft je meer persoonlijke informatie.
Daarnaast is er een kleine groep mensen met atypische leversteatose. Zij ontwikkelen toch NASH hoewel ze gezond leven en geen overgewicht, noch een alcoholprobleem hebben. Voor deze groep is er geen therapie voorhanden. Ze kunnen zich enkel goed laten opvolgen door een arts.
We beschikken wel over enkele leverbeschermende planten, zoals de mariadistel.
Er zijn ook (beperkte) aanwijzingen dat trimethylglycine heilzaam is. Deze stof staat meer bekend als betaïne, naar de plant waaruit hij voor het eerst in de 19e eeuw geïsoleerd is: Beta vulgaris, of de suikerbiet. Trimethylglycine is verwant aan choline (trimethylaminoethanol). De functies van trimethylglycine hangen nauw samen met die van choline, foliumzuur, vitamine B12 en S-adenosyl methionine SAMe. Al deze stoffen kunnen namelijk optreden als methyldonor. In laboratoriumstudies is trimethylglycine veelbelovend in de behandeling van non-alcoholische steatohepatitis. Betaïne vindt men in de voeding vooral tarwe, spinazie, schaaldieren.
Je kan het ook als volgt bestellen:
Betaïne anhydraat poeder (Bonusan, pot 125g)
Dagelijks 1 tot 4 maal daags 2 maatlepels, opgelost in water of vruchtensap opdrinken. Eén afgestreken maatlepel.
Wat kan je zelf doen?
Voor mensen bij wie leververvetting in een vroeg stadium wordt vastgesteld, ligt een ommekeer zeker binnen handbereik. Met uitzondering van de zeer vergevorderde fasen (levercirrose en pre-cirrose) is het zelfs mogelijk om de klok helemaal terug te draaien en de lever te verlossen van de opgestapelde vetcellen. Dat kan door over te schakelen naar een gezonde levensstijl, met aangepaste voeding én beweging. Kleine aanpassingen kunnen wonderen doen. Belangrijk is dat u zeker drie keer per week minstens een half uur beweegt. Zet de hometrainer voor de tv, ga wandelen, parkeer de auto bewust verderop.Wat mag je eten, en wat niet.
Levervriendelijk eten is vrij eenvoudig: eet gezond. Daarbij weegt uw BMI zwaarder door dan wat u op uw bord legt. Af en toe wat chocolade of eens een eitje kan zolang u uw gewicht onder controle houdt en verder gezond eet.
Drie koppen sterke koffie per dag (zwart en ongezoet) is erg heilzaam voor de lever.
Drink geen alcohol. Alcohol bezorgt de lever een extra prikkel: hij moet de alcohol afbreken en verwerken. Wie leversteatose of een andere leveraandoening heeft, moet dit soort prikkels vermijden. Spring dus zuinig om met alcohol. Is er sprake van levercirrose, dan is een volledige alcoholstop nodig als u nog iets van uw leven wilt maken. Het grote probleem bij alcohol is dat veel mensen het er erg moeilijk mee hebben om zich tot één glas te beperken. En het gezondheidsadvies dat een glas rode wijn per dag het hart beschermt, geldt niet voor mensen met lever-vervetting. Het positieve effect op het hart van resveratrol in wijn, weegt niet op tegen de overbelasting die wijn teweegbrengt voor de lever.
Mijd pompelmoessap in combinatie met bepaalde geneesmiddelen. Het sap op zich is gezond maar bevat stoffen die sterk reageren op de verwerking van uw medicatie door de leverenzymen. Dat kan voor ongewenste reacties zorgen.
Hetzelfde geldt voor Mariadistel en Sint-Janskruid. Ze mogen niet zomaar worden gecombineerd met medicatie omdat ook zij ongewenste neveneffecten kunnen hebben op de lever.