Het is niets bijzonders als je na een
overvloedige maaltijd eens last
hebt van een zure oprisping. Maar als dit vaak voorkomt en hinderlijk
wordt, kan er sprake zijn van zuurbranden door reflux. Deze aandoening
komt veel voor.
• De maag-slokdarmsluiting werkt niet goed. Ze gaat te vaak en te lang open.
• De maaginhoud is té zuur.
• Zure oprispingen
• Een brandend gevoel in de maagstreek
• Pijn achter het borstbeen, die uitstraalt naar de keel. Deze pijn kan lijken op hartkramp (angina pectoris)
• Pijn en klachten komen vooral voor na de maaltijden
Ernstige reflux kan er ook toe leiden dat een deel van de zure maaginhoud terechtkomt in de luchtwegen. De slijmvliezen daar worden dan abnormaal geprikkeld. Dit kan eventueel gebeuren zonder dat de patiënt er iets van merkt. Tekenen hiervan kunnen zijn:
• een chronische hoest 's nachts
• een aanslepende keelontsteking
• heesheid
• een piepende ademhaling
Hou je maaltijden sober zodat de maag zich vlot kan ledigen. De keuze van je voedsel stem je af op de aanbevelingen van de actieve voedingsdriehoek, waarbij je dingen vermijdt waarvan je al hebt ondervonden dat ze je last bezorgen. Vermijd in ieder geval zoute en prikkelende voeding en ook bruisdranken. Vermijd zoetigheden: zoet geeft zuur!
Wat is zuurbranden?
Na het doorslikken komt het voedsel in de slokdarm terecht. Op het eind daarvan, net voor de maag, zit een sluitspier. Deze opent zich even om wat voedsel door te laten naar de maag en sluit zich meteen weer. Dat is nodig om te vermijden dat een deel van de maaginhoud weer in de slokdarm komt. Als de maag na een maaltijd vol zit, kan het gebeuren dat er toch iets van de maaginhoud weer naar boven komt: dat is de zure oprisping. Dat is niets ergs. Van zuurbranden ("gastro-oesofageale reflux") spreken we pas wanneer dat terugvloeien van maaginhoud en maagzuur te vaak voorkomt.Wat zijn de oorzaken van zuurbranden?
• De maag ledigt zich te traag.• De maag-slokdarmsluiting werkt niet goed. Ze gaat te vaak en te lang open.
• De maaginhoud is té zuur.
Wat zijn de symptomen van zuurbranden?
• Overdreven veel last van opboeren• Zure oprispingen
• Een brandend gevoel in de maagstreek
• Pijn achter het borstbeen, die uitstraalt naar de keel. Deze pijn kan lijken op hartkramp (angina pectoris)
• Pijn en klachten komen vooral voor na de maaltijden
Hoe evolueert zuurbranden?
Onverzorgde reflux kan een erge slokdarmontsteking veroorzaken, soms zelfs met een bloeding. Chronische reflux kan littekenweefsel vormen in de slokdarm, waardoor deze vernauwt. Dit kan de doorgang van het voedsel bemoeilijken en leiden tot gewichtsverlies. Verder kan reflux op langere termijn tot veranderingen in de slokdarm leiden (Barrett slokdarm).Ernstige reflux kan er ook toe leiden dat een deel van de zure maaginhoud terechtkomt in de luchtwegen. De slijmvliezen daar worden dan abnormaal geprikkeld. Dit kan eventueel gebeuren zonder dat de patiënt er iets van merkt. Tekenen hiervan kunnen zijn:
• een chronische hoest 's nachts
• een aanslepende keelontsteking
• heesheid
• een piepende ademhaling
Wat kan je zelf doen?
De spijsvertering begint al met het kauwen, een proces waarbij er onder andere enzymen vrijkomen. Het voedsel in deze fase geanalyseerd en worden de kenmerken ervan, zoals smaak en structuur, doorgeseind naar onze hersenen. Die gaan vervolgens ons spijsverteringsstelsel in stelling brengen.Hou je maaltijden sober zodat de maag zich vlot kan ledigen. De keuze van je voedsel stem je af op de aanbevelingen van de actieve voedingsdriehoek, waarbij je dingen vermijdt waarvan je al hebt ondervonden dat ze je last bezorgen. Vermijd in ieder geval zoute en prikkelende voeding en ook bruisdranken. Vermijd zoetigheden: zoet geeft zuur!
Voorbeeld van een sober ontbijt:
Aanvullende tips:
• Probeer overvloedige maaltijden te vermijden.
• Eet langzaam en kauw goed.
• Vermijd maaltijden in de late avond.
• Als je zwaarlijvig bent, kan je best vermageren.
• Rook niet. Het kan zure oprispingen veroorzaken.
• Door geen strak zittende kleding te dragen en na de maaltijd niet onmiddellijk te gaan liggen, kan je de klachten beperken
• Drink een groot glas water nadat je om het even welk geneesmiddel hebt ingenomen.
Bij de apotheek kun je een antacidum vragen (anti = tegen, acidum = zuur): een middel dat het zuur neutraliseert. Deze groep geneesmiddelen is overbekend. Als dit niet helpt of als je ze te vaak moet gebruiken, ben je verkeerd bezig.
Bepaalde geneesmiddelen moet je vermijden; de arts zal zeggen welke.
Indien je onvoldoende op de behandeling reageert, zal hij je naar de maag-darmspecialist (gastro-enteroloog) verwijzen. Deze verricht dan een gastroscopie (gastro=maag en scopie=kijkonderzoek). Bij dit onderzoek wordt de keel verdoofd en wordt een buigzaam, dun slangetje tot in de maag gebracht. De dokter kan tot op het uiteinde van de maag kijken. Afhankelijk van de bevindingen worden voor een bepaalde tijd zuurremmers voorgeschreven.
Indien naderhand controle-gastroscopie afwezigheid van heling vaststelt, kan continu gebruik van zuurremmers overwogen worden of moet antirefluxchirurgie overlegd worden. Laat het echter niet zo ver komen. Doe er tijdig iets aan!
Omdat de Barrett slokdarm met licht verhoogd risico op slokdarmkanker gepaard gaat, stellen heel wat specialisten een ingreep voor. Recent onderzoek stellen dit eerder agressief beleid in vraag. Je huisarts heeft een brede visie op je persoonlijke gezondheidstoestand en is ook hier je beste raadsman.
Gastro-oesofageale reflux (video Gezondheidsnet.be)
Patiëntenbrieven van het Nederlandse huisartsengenootschap (nhg)
Gastroscopie (GastroB&W)
Of een yoghurt, of een
stuk fruit, of sobere ontbijtgranen (zonder suiker) zoals corn flakes
of "rice crispies" (gepofte rijst).
Bij honger later in de voormiddag eet je dit nog maar eens, of nog beter: eet een bord soep.
Voorbeeld van sobere broodmaaltijd:Bij honger later in de voormiddag eet je dit nog maar eens, of nog beter: eet een bord soep.
bruin brood met eventueel
dun laagje boter en hierbij soep (geen ander broodbeleg)
Rauwkostschotel of gekookte maaltijdDeze laatste hou je sober
door veel
groenten te eten (combineer eventueel twee groenten). De ene dag met
aardappelen, rijst of deegwaren, de andere dag combineer je je groenten
met mager vlees, vis, ei of kaas.
Aanvullende tips:
• Probeer overvloedige maaltijden te vermijden.
• Eet langzaam en kauw goed.
• Vermijd maaltijden in de late avond.
• Als je zwaarlijvig bent, kan je best vermageren.
• Rook niet. Het kan zure oprispingen veroorzaken.
• Door geen strak zittende kleding te dragen en na de maaltijd niet onmiddellijk te gaan liggen, kan je de klachten beperken
• Drink een groot glas water nadat je om het even welk geneesmiddel hebt ingenomen.
Bij de apotheek kun je een antacidum vragen (anti = tegen, acidum = zuur): een middel dat het zuur neutraliseert. Deze groep geneesmiddelen is overbekend. Als dit niet helpt of als je ze te vaak moet gebruiken, ben je verkeerd bezig.
Wat kan je arts doen?
Hij kan je een geneesmiddel voorschrijven, al dan niet na een bijkomend onderzoek. Meestal helpen deze geneesmiddelen goed, in afwachting dat je zelf het roer inhanden neemt voor een gezondere levensstijl. Dit laatste staat meer garant voor duurzame resultaat.Bepaalde geneesmiddelen moet je vermijden; de arts zal zeggen welke.
Indien je onvoldoende op de behandeling reageert, zal hij je naar de maag-darmspecialist (gastro-enteroloog) verwijzen. Deze verricht dan een gastroscopie (gastro=maag en scopie=kijkonderzoek). Bij dit onderzoek wordt de keel verdoofd en wordt een buigzaam, dun slangetje tot in de maag gebracht. De dokter kan tot op het uiteinde van de maag kijken. Afhankelijk van de bevindingen worden voor een bepaalde tijd zuurremmers voorgeschreven.
Indien naderhand controle-gastroscopie afwezigheid van heling vaststelt, kan continu gebruik van zuurremmers overwogen worden of moet antirefluxchirurgie overlegd worden. Laat het echter niet zo ver komen. Doe er tijdig iets aan!
Omdat de Barrett slokdarm met licht verhoogd risico op slokdarmkanker gepaard gaat, stellen heel wat specialisten een ingreep voor. Recent onderzoek stellen dit eerder agressief beleid in vraag. Je huisarts heeft een brede visie op je persoonlijke gezondheidstoestand en is ook hier je beste raadsman.
Meer informatie
Een soepele spijsvertering. Hoe het werkt (Gezondheidsnet)Gastro-oesofageale reflux (video Gezondheidsnet.be)
Patiëntenbrieven van het Nederlandse huisartsengenootschap (nhg)
Gastroscopie (GastroB&W)