Verkoudheid is een virusziekte
Per dag haalt een mens ongeveer 17.000 keer adem. Met iedere ademteug komen er honderden tot miljoenen bacteriën, schimmels en virussen mee naar binnen. Dat niet elke ziektekiem een infectie veroorzaakt, ligt aan de kracht van onze afweer. Onderzoek bevestigt dat mensen met een goede fysieke gezondheid minder snel verkouden worden. En krijgt het virus hen toch te pakken dan zou hun verkoudheid minder erg zijn. Ik verwijs hier dan ook naar de rubriek: gezond leven voorkomt ziekte.Verkoudheid wordt, evenals griep, veroorzaakt door één van deze virussen. Er zijn wel tweehonderd virussen die ergens tussen neus en longen een infectie kunnen veroorzaken. Van elk virus bestaan daarenboven nog veel verschillende varianten (typen). Mensen krijgen zo wel regelmatig ziektes die lijken op griep, maar het niet zijn. Die symptomen worden veroorzaakt door gewone verkoudheidsvirussen. Een gemiddelde volwassene wordt slechts ongeveer om de vijf jaar geveld door het griepvirus.
Volwassenen worden gemiddeld zo'n twee tot vier keer per jaar verkouden en kinderen zo'n tien keer.
Het probleem?
De luchtwegen, van de neus via de keel tot aan de vertakkingen van de luchtpijp in de borst, samen 'de bronchiën' genoemd, zijn aan de binnenkant bekleed met slijmvlies. Als je weerstand eens niet zo goed is of als u plotseling heel erg afkoelt, waardoor de weerstand van het slijmvlies tijdelijk afneemt, krijgen virussen volop de kans het slijmvlies binnen te dringen. Het gevolg: je wordt verkouden. Infectie van de neus gaat steeds gepaard met infectie van de sinussen. De dokter spreekt daarom bij een neusverkoudheid (snotvalling) van "rinosinusitis".Als bij de infectie van de luchtwegen de klachten van hoesten domineren op de klachten van de neus, spreekt men van een acute bronchitis.
Griepverschijnselen zijn heviger en gaan meestal met hoge koorts gepaard dan een verkoudheid (zie ook: "varkensgriep"). En om het nog ingewikkelder te maken: driekwart van de mensen die besmet zijn met het griepvirus, vertoont geen enkel symptoom van de ziekte. Ze kunnen het virus wel verspreiden!
Een "verkoudheid" tijdens de warme zomermaanden kan op andere problemen wijzen.
Hoe begint het?
Een verkoudheid kan je soms zomaar voelen opkomen: een prikkelend gevoel in de neus, niezen, een natte neus met waterige afscheiding, een wat dikke neus, soms koorts. En niet te vergeten een duf gevoel in het hoofd. Jeukend of pijnlijk-gevoelig tandvlees is bij sommige mensen ook een voorteken dat ze maar al te goed kennen. Een verkoudheid begint bij iedereen op een verschillende plaats. Bij de een is het altijd de neus die het eerst wordt getroffen, bij de ander begint een verkoudheid vrijwel altijd met keelpijn en weer een ander klaagt eerst over pijn in de spieren.Door te hoesten tracht het lichaam de slijmen, met de virussen en bacteriën, te verwijderen. Hoesten is een natuurlijk verdedigingsmiddel. En bijna altijd is de oorzaak een onschuldige luchtweginfectie, een verkoudheid dus. Hoesten is dus een nuttige reflex die niet zo maar met een hoestsiroop mag onderdrukt worden.
Kiemen van een niesbui reizen tot tien meter ver!
Met iedere keer niezen gaan er honderdduizenden microben de lucht in, die een ander kunnen besmetten. Daar kan je weinig meer tegen doen, dan de algemene regels voor hygiëne in acht te nemen. Een verkoudheid wordt uitsluitend veroorzaakt door besmetting, vooral via handen en via de kleine waterdruppeltjes die we rondom ons verspreiden als we niezen of hoesten. Die druppeltjes kunnen vier tot tien meter ver reizen. Hand voor de mond houden dus, geregeld de handen wassen en geen vuile zakdoek gebruiken of laten rondslingeren. Het beste gebruik je papieren zakdoekjes, die je na een keer gebruiken meteen weggooit.Wat kan je eraan doen?
Rust is bijzonder belangrijk als je een verkoudheid hebt. Je lichaam moet de kans krijgen om de verkoudheid te bestrijden. Zorg er daarom ook voor dat je voldoende slaapt. Minstens acht uur slapen per nacht versnelt je herstel.Let extra op hygiëne
Wrijf niet in je ogen als je verkouden bent. Let erop dat je zo weinig mogelijk je mond, neus en ogen aanraakt, want zo kan je jezelf makkelijk opnieuw besmetten. Was je handen ook regelmatig. Zo vermijd je dat je anderen besmet, maar het zorgt er ook voor dat je niet onnodig lang verkouden blijft. Reinig ook alle gladde oppervlakken in huis die je vaak gebruikt, zoals deurklinken en kranen. Bacteriën en virussen overleven daar immers lang op.
Hou je lichaam warm
Zorg ervoor dat je lichaam voldoende warm heeft. Warmte heeft op allerlei manieren een deugdzaam effect. Een warme douche is ontspannend, en de warme waterdamp is goed voor je luchtwegen. Warme dranken helpen ook. Sowieso moet je veel drinken als je verkouden bent, om de gezwollen slijmvliezen vochtig te houden. Warme thee met honig helpt tegen slijm dat vastzit in je neus en keel. Even stomen boven een kom warm water zorgt ook voor verlossing.
Zorg voor frisse lucht
Verkoudheidsvirussen vinden warme, droge lucht fantastisch. Dat is ook de reden waarom je in ruimtes met centrale verwarming en waar veel mensen zijn snel een verkoudheid kan oppikken. Als je al verkouden bent, zal de droge warme lucht je slijmvliezen uitdrogen. Een goede ventilatie is belangrijk. Vermijd ook sigarettenrook, want die irriteert de slijmvliezen.
Versterkende middelen
Een dagelijkse dosis van minimum 200mg vitamine C geeft een geringe afname van de duur van de klachten. Dagelijkse inname gedurende de wintermaanden heeft geen effect op het aantal verkoudheden, wel op de ernst en de duur van een eventueel optredende verkoudheid. Inname van vitamine C in ongustige omstandigheden van vermoeidheid en koude, blijkt wel een beschermende werking te geven. Echinaceapreparaten verminderen de kans op verkoudheid en genezen je wat sneller.
Uit recent onderzoek blijkt ook dat het nemen van tabletten zoals bijvoorbeeld Influ-Zink® of siroop waar zink in zit de duur van een verkoudheid kan verkorten of deze zelfs voorkomen.
Voorkom sinusitis en oorontsteking
Een stoombad kan een vastzittende verkoudheid vaak goed losmaken. Er bestaan heerlijk verfrissende natuurlijke middeltjes die u in het hete water oplost. Ga bij een zwaar hoofd met je hoofd onder een handdoek boven een kom met heet water hangen en inhaleer de stoom goed via je neus. De warme damp zorgt ervoor dat het slijm oplost.
Gewoon spoelen met zout water helpt echter ook uitstekend! Daarvoor meng je een afgestreken theelepel zout in een glas lauwwarm water. Giet wat in je handpalm en snuif het zachtjes op tot in de keel.
Ook een warmtekompres op de getroffen holtes kan de druk verlichten.
Bij verkoudheid, acute bronchitis en griep helpen antibiotica niet!
Meer informatie
Verkoudheid (video Gezondheidsnet)Verkoudheid (Wikipedia)
Winteronzin (Bodytalk)
Wondermiddeltjes tegen verkoudheid bestaan niet
Eerste hulp bij hoestende kinderen (UzA)
Acute sinusitis geneest meestal spontaan (TA)
Actuele grieptrends voor België (Google.org)